how insights can alter life

The book tells how identifying insights may correct my unrealistic concepts and interpretations in order to enjoy life fully. It is considerable that my distorted thoughts lead to the negative manner in which I see my life, but the book offers a positive vision about myself. If I must change and grow to human fullness, I should have this vision and work persistently to rearrange the wrong and erase negativities. Instead of being preoccupied with going wrong, I should focus on going right to lead me to a life of fullness. Once these are fulfilled, I will feel more alive and more human.
The book is especially meaningful in that it shows how my growth can start from within to approximate even the farthest entity that is God. If I do away from misconceptions of reality (which influence my behavior) and begin perceiving life in a new vision, I will have healthier states of emotion and mind. With a new way of seeing and thinking, my personal soundness will resonate in my immediate environment to affect others in my community. After my personal and social well-adjustment, my envisioned self will become aware of my spiritual well-being in order to touch God, the Supreme Maker. With aspects of my life experiencing meaningfulness, I am not far from having a purpose-driven life.
The things that the book shows are essential in that if things happen within my body, then I have full control of it. I see that my mind has a way of redressing the errors it creates because of its own judgments. If I have a better evaluation of the real, then I may be open to change. The book points this out: that the way I will turn out depends on my own hands. I may remain a pessimist and live miserably, or opt to change and witness a new world unfolding before me. If I succeed in creating this vision therapy, I have a greater chance of living my life more humanly and more meaningfully. This is important because humans desire to be happy, but not all can be. The book assures that among other people, it is possible with me.
A vision full of insights into a fulfilled life may help me as a student now, as a person, and as a professional in the future. First, eliminating misconceptions in my life will lessen the clutter of my life as a student. It is already enough that my subjects are difficult and so, it will become doubly hard for me if I take this fact negatively. Instead of seeing this academic hardship as a punishment, I look at it the way hopeful people do: that this is supposed to mold me into a better person. But of course, my studies serve as my training before I leave the University to join the larger University of Man. I see my scholarship as a polishing of a tool for me to become a productive citizen soon. Furthermore, a positive evaluation of life creates a better person out of me through the way I affect other people. Since I do not live in isolation, I influence individuals within my range so I like to be in a position wherein I may affect them positively. A new vision of myself will hopefully make others aspire to emulate this positive outlook because it is more advantageous to be a catalyst than to be a bad influence. Lastly, my new vision will help me as a professional by means of inspiring my future colleagues and work community into developing the same attitude. If I show that I my competence is largely due to my optimism on the many aspects of my life (including professional aspect), they may be moved into cultivating the same in order to bring the profession to a higher level. In that case, my professionalism creates a good impact in the workplace.
There are many instances and places with which to manifest my vision of a positive life. Everyday can be a potential instance to carry these insights, especially when I am alone reflecting and when connecting with others. My encounters with people occur in various places such as school, home, church and community, and these are the venues where I may pursue my life fully.

on marx' "on class" and weber's "class, status, party"

To be able to understand capitalism among other modes of production and social systems, it is important to analyze social class, class structures and the struggles therein through which Karl Marx defined history. Classes are engendered by relations regarding work and labor, and property ownership and the means of production. In capitalism, the main classes compose of the bourgeoisie, or the capitalists who buy and exploit labor power, the surplus from whose employment is used to expand their capital, and the proletariat, the owner of the labor power without resources or property and, therefore, the exploited employee. These classes' relationship is oppressive by nature because the capitalists keep the wages low in order to amass more capital while they use the workers' force in acquiring surpluses that the proletariat themselves produced. This labor process hinders workers from owning property and repeats the exploitative conditions. The conflict of class interest creates proletariat oppression which begs for emancipation and a renewal of social systems.
Meanwhile, the Marxist definition of class differs from that of Max Weber's. Whereas Marx classifies social groups as mainly the owner of the means of production and the seller of labor power whose antagonistic relationship begs for a change in capitalism, Weber defines social groups as being in the sphere of power and linked to the distribution of power. Since power may be practiced in various ways, these classes' organization may not be limited to a single determinant like ownership (or the lack thereof) of the means of production. Weber asserts that the class structure characterizes pluralism through the people's struggle to attain their goals with different means, which generate a grouping like class, status or party. The stratification of the society is characterized by multiple and overlapping layers and groups associated with a complex from of social relationships.
In my assessment of the different ways by which Marx and Weber define class, both definitions involve power struggles among the classes. For Marx, the owner of the means of production wields the power while the proletariat are denied of this power because their wages are low such that they cannot have ownership and are left with no choice but sell their labor power to the capitalists. On the other hand, the sphere of power according to Weber creates social inequality when the communal action of men struggling to fulfill their goal clashes but miserably gets defeated by that of others against whose struggle theirs is in direct resistance. As a result, the society gets stratified and empowered classes rule over the powerless ones.

challenging a distorted reality

I read that the book is about my negative way of seeing reality having the possibility of correction in order for me to maximize life’s enjoyment. Who I am is a matter of perceiving, so if I see myself as a forlorn person, I do not fully realize my worth. On the contrary, if I see myself as a valuable creature of God, I have a greater chance of enjoying fully the life given to me by the Creator. It is at this personal decision-making that the book comes along, in which are mentioned the right way to view life as a way of redressing the negative things that persist in my existence. Since I want to live instead of just exist, I have greater chances of enjoying my life to the fullest. Having the right attitude in approach life can cause happiness to reign in my life and to cause me to realize my better self-appraisal.
I found the book especially meaningful in the light of the other levels of being alive apart from physical living. On the emotional level, the book is meaningful because it teaches me to control my feelings which often influence my way of seeing things. When I am buoyed by my emotions like anger, instead of flaring up at once, I have to think first of the consequences of showing this anger because I do not want to make it a habit to be always angry. On the social level, the book is meaningful because it teaches me that it helps to be around people with the same optimistic character in order to keep believing that in spite of negative happenings in my life, I will see these as instruments of destiny—the necessary evils that challenge me to continue struggling. On the mental level, it is meaningful because the mind is above everything else in my own body, and forming a habit of positive thinking will give me direction towards my real goals in life. On the spiritual level, the book is meaningful because it shows how envisioning myself as a person of value renders God’s creation of me legitimate.
The book’s insights on the fullness of a life are important because of the prevalence of human mistakes such as mine during this contemporary time. Just when I thought that I must be the cause of, say, unhappiness of the people I have hurt in the past as in the present, I came to realize that accepting myself for who I am upgrades my worth and gives me an opportunity to unburden myself of negative thoughts. Also, I believe now more than ever that it is better to me than to pretend to be someone I am not, because only when I choose to be myself do I become more confident of the things I do, more honest about my feelings and thoughts, and more personal in my communication with others. Likewise, I do not hesitate to give in to an outpouring of emotions now that I realize how forgetting myself in loving will lead others to share the love I triggered in them. I am more inclined to believe, too, since there are certain things that faith can answer for me which logic cannot provide, today that I need to trust more. Finally, in a world where building borders is the name of the game, I know that I have to reach out and desire to belong because it is difficult for me to be lonely when it is so much better to be sharing myself to others.
I can use these today as a student, in my personal life, and later as a professional through in many ways imaginable. As a student, I know these insights can do more to my learning than just provide me with high grades. For example, learning a certain discipline is my way of bridging to others and my school: I am studying to be able to make my school proud when the time comes that I practice what I learned in order to help change people’s lives, generating jobs with an established business, for instance. In my personal life, these insights will help by making me realize my self-worth because the change should occur in myself first before it ripples in my immediate environment. By giving me a chance to create a better self-vision, these insights will me to become the person I ought to be. As a professional, I will be encouraged by these insights in pursuing a career motto with my clientele in mind. Since my future clientele forms a significant part of the society, I am in a way contributing to the development of the community.
I can use these insights of realizing life’s potentials today and in the future, when I should have been practicing my profession, and use them right in my home, my professional environment, my society and, most especially, myself.

of free speech and punishment

I think that the issue of free speech on the Internet is complicated for the thin line that separates the practice of such a freedom and the probable violation committed in doing so.
Taking the meaning of freedom as “without restriction” brings the idea of freedom of speech as having the ability to speak without being censored. The right to this freedom, in the first place, is guaranteed by universal laws and has come to help characterize modern liberation and democracy. While this right is inherent to all humans, not all can exercise self-expression precisely because of such terms as slander, libel, oral defamation, sedition, perjury and the like—which are, in varying degrees, violations of some other forms of freedom, human rights, or public trust. Hence, the disclaimer that freedom is not absolute is extended to the freedom of self-expression, suggesting that one can freely speak to a tolerable degree.
It is a different case altogether in terms of the Internet, most of the content of which is anomalous in nature, so censorable articles are out of the question. What was supposed to help bring modern progress to mankind has in one way caused degeneration. This is true of the Internet especially regarding the unprecedented abuse of the freedom of speech. One such example even became a national controversy, when the king of Thailand was criticized through a video uploaded in www.youtube.com. Numerous items carrying cusswords, pornographic contents, or other libelous remarks are plenty online. As such, it became an issue whether to speak freely at the expense of others or to protect others but by gagging up the speaker. Any which way, a human right is at the risk of being violated.
In my belief, censorship of the contents of free speech online limits one’s right to self-expression and so, is disastrous to the humanity of the society. It is frightening to think of the degree to which censorship will carry itself in order to seal the people’s mouths. In much the same horror, the abuse of free speech can also ruin others. However, I see that it is better to uphold uncensored speech and just allow the justice system to punish slanderers or libelous persons should the speech contain malice out to smudge the reputation of the concerned. It is more appealing to be a free-speaking human than to have idea that is already aborted even before it is expressed.
In the case of students being punished by the school for making degrading profile online, there is a court which must decide whether such action merits criminal sanction. If the school considers the action a violation of anything in the students’ manual, then it should proceed with the castigation. However, punishing the erring student when the court has decided his/her liability to a criminal offense is a sign of double jeopardy. If the court found nothing malicious but the school does, then it is the time a punishment should be executed. The school must also be careful in handling matters as sensitive as the probable violation of one’s human right to free expression, because it is one of the social institutions from which the promotion of the just and the humane should spring first and foremost.

religious images in gabriel axel’s babette’s feast

There are many religious images in the 1987 Danish film Babette’s Feast and one is Babette herself. A French expatriate who sought political refuge under the custody of two elderly and pious sisters, Babette came in a mysterious and humble way to integrate herself in the community, assuming the life of a housekeeper and cook (which she really is, and a great one at that) and ultimately spending all her prize from a lottery in order to throw a banquet for the religious sect the sisters’ strict father has founded.
For me, Babette’s image is religious because religiosity in a Christian sense is associated with such virtues as humility, service and self-sacrifice—qualities found in Christ as in other religious icons like Buddha and Mohammed. Like the Son of God who was sent to earth by God the Father, Babette arrived in Jutland, Denmark where she served as the sisters’ cook for fourteen years. Even as she was an excellent chef in France’s Café Anglais before, she humbly had herself taught by the sisters how to prepare the terribly tasteless fish soup they subsist on. It took a visiting general who used to relish a Parisian woman’s fabled culinary feast for the sisters to discover that the chef and Babette were one and the same. This stint of humility on the cook’s part is an act of Christian piety inasmuch as it is a requisite of selflessness. It shows that whatever one is or has, i.e. the chef’s culinary talent, one owes it to the Supreme Creator and not to oneself; hence, it should not be boasted but instead, should be taken humbly. Likewise, Babette’s fourteen years of service in the sisters’ household echoes the service of all the religious people the world over. Besides showing the obligatory selflessness, the French servant does her work for the welfare of the people around her, namely her mistresses and their tiny religious congregation. This runs parallel to the earthly activities of Jesus and Mohammed (and, eventually, their subsequent followers) who sought the people to serve and save them by introducing the one true God. Babette’s community service and the missionaries’ manifest religiosity because their work’s end is for the greater glory of God. Finally, Babette’s spending of all her lottery prize to provide a lavish meal for the congregation is a consummate act of self-sacrifice. While she could have used her money to return home, she chose to use it instead in preparing a sumptuous feast less as an expression of her gratitude to them and her artistry than as a loving gesture of self-giving. This is reminiscent of the crucified Christ’s giving up of his life for the world’s salvation, of Buddha’s renunciation of earthly desires and of Mohammed’s sacrifices despite nonbelievers’ persecution. These different forms of self-sacrifice express religiosity in that self-denial is a recognition of God’s supremacy and authority over one’s life.
Another image in the movie that manifests religiosity is the feast itself. The banquet is a reminder of the Last Supper, twelve sect members being on the table and Babette, busily preparing food in the kitchen, being the thirteenth. The epicurean delight of wine, bread, quail in sarcophagus, an enormous turtle, pastries, sauces, cake with fruits and liquor, grapes and figs is religious less obviously for the miracle that happened within the dining community than for its reflected liturgical and eucharistic rituals.
For me, this is religious since the miracle of sensual awakening via the heavenly banquet takes on a spiritual, fundamentally Christian plane. There was mutual forgiveness for committed sins in the past, as in the couple who kissed in reconciliation. Also, the general’s conscience examination is an erasure of his previous mistakes—a sort of recollection. Lastly, the congregation reminisced their original inspiration under their late minister’s leadership. All these are religious examples since they echo Jesus Christ’s death and resurrection. The feast facilitated the death of their former lives so that new ones may be had by them. This reflects religiosity since a miracle—the luscious supper made by Babette—transpired in them in order to see life in a transformed light.

social commentary on feminism in the fictions of james thurber

Humor is the style that established Ohio-born James Thurber’s reputation as “foremost American humorist”[1] and about writing which attempts to evoke laughter, he has written: “Humor is emotional chaos remembered in tranquility.... As brevity is the soul of wit, form...is the heart of humor and the salvation of comedy.”[2] Flashing humor as a bright, cheery reminder to the newly arrived Modern period set between World Wars I and II and characterized predominantly by desperate and disenchanted writings, Thurber perceived his works' peculiar characters with genuine psychology. However, he never seemed to have resorted to any politics in his writings, unlike Will "Cowboy Philosopher" Rogers who spun humor with wry comments on politics and current events or his fellow The New Yorker writer E.B. White, who was a subtle stylist. Is it possible then to have a feminist reading of Thurber's short fictions, feminism being a gradually crystallizing movement during the Modern Era? Using five short stories as reference point, this paper will investigate to prove that James Thurber's fictions were written to make a social commentary on feminism. The fictions under study are: The Night the Bed Fell, The Night the Ghost Got in, The Dog that Bit People, The Secret Life of Walter Mitty, and The Catbird Seat. It was a long, rocky road before women felt the need to achieve equal footing with men primarily because of the prevailing false consciousness of male dominance or patriarchy. Schools, churches, families, media, among others, are institutions that help this false consciousness work for the men to act accordingly as prescribed and as expected of them by the society. Even during the Modern period (Thurber's time) when women's role as part of nation-building were being recognized, said role was limited to the "mild," long overdue successes as women's suffrage, landing the "soft" positions in the labor force, or getting published. In short, the men are still the final decision-makers, the supreme authority over everyone, the home's breadwinner, the genius of inventions, the winner. While the condition already persists in the society, even texts (such as those written by Thurber) are symptomatic of the current ideological practices of patriarchal dominance. Since men have taken all the prizes and women never wanted to be empty-handed, the latter showed feminist resistance, the desire to be equal despite or precisely because of their essential difference, the impact of which was never felt in the West until the 1970's, a far cry from Thurber's late 1930's Modern era. Even so, some of the readings made on Thurber's short stories under study suggest a commentary on feminism existent during the time of their writing. Textual Analysis 1:The Night The Bed Fell In this story of confusion brought about by a series of incidents each taken for a fatally serious one (the narrator’s falling from the bed, the cousin’s imagined suffocation, the mother’s hysteria), the mother is the first to show and act with presence of mind whenever said incidents occur, contrary to tradition wherein men are portrayed to suppose to decide on things while women watch or obey only. The central incident (which happens all in the mother’s mind, anyway), the falling from the bed by the father who “had decided to sleep in the attic one night, to be away where he could think,” is thought of beforehand by the mother, hence her strong opposition to it. “[The] mother opposed the notion strongly because…the old wooden bed up there was wobbly, and the heavy headboard would crash down on [the] father’s head in case the bed fell, and kill him.” The mother resists and while the father, naturally, cannot be dissuaded, the mother makes her point. She perceives the danger of courting death, and articulates this perception instead of the usual portrayal of women who are timid and silenced by the decision-making men who are supposed to know better. The story also mentions Old Aunt Melissa Beall “who could whistle like a man, with two fingers in her mouth.” The phrase “like a man” is a strong textual proof that the author puts her women characters in some equal footing with men, a feminist comment that directly transgresses the cut-and-dried notion about women as weak or inferior or less than men. While it seems funny that a woman, an “[o]ld [a]unt,” should do such an unladylike posture, it should be remembered that Thurber “embellishe[s] the facts and describe[s] events in an amusing manner.”[3] Lest the readers forget, Thurber’s stories are purposed for comical effect, among other things. Then there is Aunt Sarah Shoaf whose exaggerated worry moves her to “pile her money, silverware and other valuables in a neat stack just outside her bedroom, with a note reading ‘This is all I have. Please take it and do not use your chloroform.’” She does so in her hyperbolic fright for a burglar, and by such she invites any burglar to take the valuables, but this can be read also as a manner of confronting fear, a trait not commonly attributed to women conventionally thought of as too fearful to be confrontational. This holds true to another aunt, Aunt Gracie Shoaf “who also had a burglar phobia, but…met it with more fortitude.” She believes that burglars are crashing into her house but never victorious in raking away her valuables because “she scare[s] them off before they could take anything, by throwing shoes down the hallway.” Aunts Sarah and Gracie’s fortitude in confronting their fear (and the fear’s imagined manifestation, the burglar) is the author’s social comment on feminism inasmuch as fortitude is not always consonant with the conventional wisdom of women’s limp-wristed gentleness or, if one has to be harsher about it, of women’s general weakness. The women in this story, besides being funny, subvert traditional concepts about them. Textual Analysis 2: The Night the Ghost Got in Again, this presents the mother as a forerunner: she is the foremost person, a woman at that, to confront the fear—of a burglar or ghost, depending on whose imagination—and the grown-up male children are shown going by the decision of the mother. While it is true that the mother, in the absence of a father (or elderly male) figure, assumes the leading and decision-making in a family, it cannot be discounted that the narrator and his brother, Herman, are old enough to show dominance, even on their mother or in her presence. Instead of thinking logically, the brothers decide that “all that running around downstairs” is the work of a poltergeist; meanwhile, the author gives his woman character the rational thinking for her to conclude that it might be that of burglars. The male narrator tries to make up for a woman’s beating them to the game by saying that Herman and he “hadn’t dared to tell her that it was not burglars but ghosts, for she was even more afraid of ghosts than of burglars,” but throughout the story, the mother is shown manning (pun intended) everything, from the calling of the police, alarming the neighbor of possible burglary, to dealing with the cops—all tasks of course expected of the ghost-frightened brothers, or any male for that matter. However, the males in the stories, curiously enough, are assigned the cowardly and scatterbrained traits usually assigned to women: the brothers fear the irrational, the cops are bungling in their field of expertise, and the grandfather just fires a gun at a patrolman without even trying to piece the happenings that transpire. The author, by the choice of the mother as tough and confrontational to fear, makes a feminist comment that challenges the idea of a woman as too fragile to be in the forefront and too credulous on irrational things (i.e. ghosts) than rational ones (i.e. burglars). Textual Analysis 3: The Dog that Bit People This story is centered on a dog owned by a family wherein the mother, yet again in Thurber’s fiction, has the upper hand in decision-making. This must give an idea to the readers that the author seemed inclined to believe that “mother knows best.” This proverb is grilled for testing in the story, as the distressed family does not understand why the mother decides not to dispose Miggs even as the Airedale dog has the penchant for biting people. In order to appease the bitten people, she does not do away with the dog—she sends gifts to people that Miggs bites. “She was forever defending him.” When the dog bites the iceman, the mother says, ”If you didn’t think he would bite you, he wouldn’t,” as if to say that the iceman had the dog’s bite coming. The same holds true when Mrs. Detweiler gets bitten; the mother dismisses by saying, “he just bumped you.” What must be the drive for the mother to go against all these distresses brought about by the dog? She owns the dog, and she moves heaven and earth to protect her property. She is not one to be easily manipulated into disposing her property, in which case she actually makes a feminist stand on her right to ownership. Had the mother been made of a softer mold, she would have readily let the men in the family decide in her behalf regarding her thrill-biting dog. Nonetheless, the woman in this story, contrary to most women portrayal as commodified instead of commodifying (or owning) and without her own brain to decide on family matters, much less for herself, is an empowered woman, capable of ownership and decision-making. Another point worth noting is the author’s comment on the mother’s dislike on “a Congressman…[who] couldn’t be trusted.” She seems to express glee when the dog bites him and even as the father loses an important business association as a result, she thinks it is just fine: she “wouldn’t be associated with such a man…Miggs could read him like a book.” Using the mother’s ire, the author comments on the implied wrongdoings of certain politicians during that time when naked Nazi and fascist ambitions triggered the ongoing World War II. Textual Analysis 4: The Secret Life of Walter Mitty Thurber’s humor comes by the manner of his viewing people and events. He “was able to look into life with irony and amusement and see the incongruities and inconsistencies in the action of men. Walter Mitty is one of the most beloved and best-known Thurber character.”[4] The vivid remembrance that Walter Mitty created in the world of literature would have not been made possible without his better half (pun intended) put side by side his extremely imaginative yet escapist character. Mrs. Mitty’s dominatrix figure directly shatters the male dominance and the myth that women are just subordinates to men. The dominatrix seems to mock men at large that they are superiors only in the hyperactive recesses of their wildly escapist mind. Just after her husband’s imagined stormy navigation scene, Mrs. Mitty is seen scolding Walter for “driving too fast.” Not only does she cut the illusion of her husband, but also puts him in his place, enough for Walter to look at her “with shocked astonishment,” as she “seemed grossly unfamiliar, like a strange woman who had yelled at him in a crowd.” Why so? Because ordinarily, men do the shock to wakefulness of impractically dreamy women, and what is familiar is that women are too timid or too scared to point out to their husbands the latter’s shortcomings. The dominatrix proceeds by concluding that his psychiatrist should look him over because he is “tensed up again.” Upon their arrival at the hair salon, Mrs. Mitty tells her husband “to get those overshoes while [she is] having [her] hair done,” to which Walter retorts, “I don’t need overshoes.” So suddenly, and this story is supposed to be this way, the male is hopelessly resisting the female dominance, to no avail because the wife casually dismisses his stupid objection. He is then reduced to slipping into his secret life as a doctor, as a gun expert, as a captain in the war. Going to this escapist extreme is the height of the author’s commentary on feminism because the propaganda is actually achieved by assigning a dominatrix to subvert the male’s illusion of dominance. When Walter desperately opposes his wife by asking, “Does it ever occur to you that I am sometimes thinking?”, she resolves that he is sick so she will get his temperature upon reaching home. This only confirms that the male dominance is really a false consciousness, and only sick males believe it. The author needs a female, Mrs. Mitty, to prove this point. Textual Analysis 5: The Catbird Seat The last but definitely not the least of Thurber’s women characters is yet again a realization that women can get into the fighting mode to the point of crossing into the wild woman archetype (previously shown in Mrs. Mitty’s case and, mildly, in the cases of the mother characters in the first three studied stories). Mrs. Ulgine Barrows becomes “the newly-appointed special adviser to the president of the firm” in which the narrator works. First, how many women in all the world become special advisers, and to the firm’s president at that? The author has a social comment on feminism here in that women who very rarely get a moderately high position in the labor force can even go so far as be the firm’s president’s special adviser. Mrs. Barrows is seen by the narrator as a bully out “to destroy the efficiency and system of F & S,” and the latter has the reason to take her as such by way of her “advent and rise to power.” She takes her would-be advisee out of a compromising situation, which case makes Mr. Fitweiler “jump to the conclusion…that this was a woman… [who could] bring out the best in him and the firm.” The narrator feels otherwise, thinking that Mrs. Barrows “was swinging at the [firm’s] foundation stones with a pickaxe.” This felt threat by a woman’s sudden rise to power actually works against her, and while in the story’s ending she eventually loses out in the battle, it may be read that Mrs. Barrow’s termination is only a frustrated attempt to preserve the male dominance by pruning out possible female contamination in the ideology.
The fictions under study yield textual proofs that they are written by James Thurber to make a social commentary on feminism. In the Modern era as in today, the patriarchal ideology rendered a world that put forth male dominance at the expense of women. While not yet a byword then, feminism is already building its way to have the women wrest their place in the sun, and in the reading of Thurber’s works, a social commentary on feminism is alive and well despite the prevailing false consciousness. As a result of reading all the stories, there are many myths shattered by the women characters in the performance of their role as women in their respective stories. The conventional wisdom of women as cowardly, inferior, irrational, decision-unreliable, domination- or leadership-incapacitated and the like are subverted in varying fashions in the stories. In the process, too, the women characters manifest the equal footing they deserve side-by-side with men. They have shown that women can be leaders, and their essential difference should be celebrated. Besides the bashing of the myths about women, the women characters by way of the author’s comments have challenged the male dominance by showing the pathetic falseness of such dominance, and by presenting themselves dominating in their own abandon. While this may be read as just a stubborn rebellion by women, their actual dominance in the stories crash against the illusion of supremacy harbored by men in general. Hence, the women are not subordinate beings to be taken with polite if superficial seriousness. Decades before feminism triumphed into making the women surf back against the patriarchal tides and into finding their long-overdue spot in the center stage, it may be said that women found a surprise ally in a male humorist by the name of James Thurber, with the grace of his feminist-commenting works.


Bibliography: Babusci, Roger et al. Literature: The American Experience. New Jersey: Prentice Hall, 1989.
__________. Literature: Platinum. New Jersey: Prentice Hall, 1989.
Cassidy, Jack et al. Introducing Literature. New York: McGraw Hill Educational Division, 1991.
Monsberger, Robert E. James Thurber. New York: Twayne, 1964.
Thurber, James. My Life and Hard Times. New York: Harper and Brothers, 1933. __________. Vintage Thurber. London: Hamish Hamilton, 1963.


[1] Monsberger, Robert E. James Thurber. New York: Twayne, 1964. ii.
[2] Babusci, Roger et al. Literature: The American Experience. New Jersey: Prentice Hall, 1989. 830.
[3] Ibid.
[4] Thurber, James. Preface to My Life and Hard Times. New York: Harper and Brothers, 1933. xiv-xv.

iisa't iba-ibang mukha ng diyos: isang pagbubulay-bulay

Templong Budista ang dinalaw naming ngayon, hindi simbahang Katoliko. Noong nakaraang Linggo, dumalo pa kami sa pang-Miyerkules na nobena at humingi ng pabor sa Panginoong Diyos habang nag-aalay ng kandila. Ngayon naman, nagsindi kami ng insenso at nanalangin ng patnubay mula sa Naliwanagan. Mula pa noong magkaisip ako, ganito na ang gawi ng pamilya: ang magsalitan sa dalawang panambahan.
Lumaki akong dalawang pananampalataya ang pinaniniwalaan dahil nga Tsinong nananambahan kay Buddha ang aking pinagmulang lahi, at Filipinong binyagan naman ang lipunang kinapanganakan ko. Magkagayunman, hindi ko talagang pinag-isipan kung bakit may dalawang magkaibang Maykapal akong pinananaligan, bukod pa sa nalaman kong may Allah para sa mga Muslim, at may anito ang mga pagano. Kultura ang rason, iyan ang paunang tingin ko. Nag-isip pa akong mabuti at naliwanagan ako sa natuklasan ko.
May napansin akong paulit-ulit na tema tungkol sa mga diyos: ang pagiging supremong nilalang. Sino man ang naniniwala sa kanila, nagkakabit sila sa mga ito ng mga katangiang mas makapangyarihan kaysa ordinaryong nilalang. Mayroon sa kanilang nagbibigay-buhay sa pamamagitan ng paglalang ng tao, nagpapadala ng anghel upang magpailalim ang napiling sugo, napaglalabanan ang makamundong tukso upang maganap ang kaliwanagan, o di kaya ay nagiging sanhi ng pag-iiba-iba ng panahon, ng buhay at kamatayan, ng kapalaran, kabilang-buhay at paraiso. Sila ang nagtatakda ng tadhana ng tao, ang ultimong kapangyarihang magagawa ng mga diyos sa mga naniniwala. Tinatawag ko silang “sila” dahil iba-iba ang pangalan nila sang-ayon sa kanilang mga deboto, ngunit sila ay iisa sa ganang may kanya-kanyang pagtingin ang mga tao sa supremong nilalang na ito. Iba-iba lang ang tawag ngunit iisa lang din ang presensya. Buddha man siyang nagbibigay-patnubay para sa aking Tsinong lipi at Yahweh man siyang tumutupad ng panalangin sa aking Filipinong bayan, iisa rin siya at kabilang sa mga itinatakda niya ang pagtitipon kung ano siya bilang supremong nilalang.
Subalit bakit pa kailangang maging iba-iba ang pananaw sa supremong nilalang kung iisa lamang sila? Napagmuni-munian kong mas mahalaga pa ba ang pagkakaroon niya ng pangalan kaysa sa pag-iral niya? Oo nga at sa pagkakaroon niya ng pangalang Yahweh, Buddha, Allah, Maykapal, atbp, kinakatawan nito ang anuman siya bilang supremong nilalang. Nalalaman ng mga Budista na siya ang Naliwanagan, kung paanong nalalaman ng mga Katoliko na siya ang Tagapagligtas. Magkagayunman, hindi ang pagkakaroon niya ng pangalan ang puno’t dulo ng lahat, dahil ang pagpapangalan sa kanya ay pagkukubli lamang sa proseso ng pagpresensya niya. Meron o wala siyang pangalan, hindi mapipigil ang pag-iral ng kanyang supremong kapangyarihan bilang walang hanggan. Materyal na pag-iral lamang ang kanyang pangalan.
Mabuti na ring may pangalan (at iba-iba pa!) ang supremong nilalang, dahil sa pagpapangalan sa kanya, nagaganap ang pagiging isa niya. Dahil sa pagtitipon ng kaalaman tungkol sa diyos, dumarami-lumalalim ang pagkakakilanlan sa kanya. Sa ganito ko nakita ang pag-usbong ng relihiyon: nakita ng unang tao ang pagbagu-bago ng panahon, ang siglo ng buhay, ang pag-iral at ang kapalaran, at lagpas sa kontrol ng tao ang lahat ng pangyayaring ito. Hindi malayong may isang mas makapangyarihang nilalang na sanhi ng lahat ng penomenang ito, na tinawag niyang diyos. Sa iba’t ibang paniniwala, iba-iba rin ang pangalan niya, ngunit mas kagila-gilalas kaysa sa pagkakaiba-ibang ito ang proseso ng kaganap ng napag-iisang iba-iba.
Kahit magkalapit na mga bansa ang kinikilala kong dalawang tahanan, magkaiba ang kulturang umiiral sa kanila. Dahil dito, madaling makitang magkaiba ang mga tradisyon at paniniwala, kabilang na ang kinikilalang diyos. Sa mga nailatag nang pagtitipon kung sino si Buddha at kung sino si Yahweh, malaki ang diperensya nila. Kaliwanagan ang inaabot sa paniniwala kay Buddha samantalang masaganang kabilang buhay ang inaabot kay Yahweh. Hindi madaling pag-isahin ang lahat ng pagkakaibang ito, dahil magkaiba ang pundasyon ng mga relihiyong ito. Kung naging madali sana, hindi kailangang pagsalitin ng pamilya ko ang pagpunta sa templong Budista at ang pagsisimba. Mapapatunayan din ng kasaysayan kung paanong naging dahilan ng pagdanak ng dugo ang pagkakaiba-iba ng paniniwala, patunay na mahirap maghalu-halo ang iba-iba.
Ngunit sa kabila ng buong tensyong namamagitan sa dalawang paniniwala ko, hindi naman ito hadlang para hindi ko maisabuhay ang mga ito. Sa tingin ko, ang esensyal na kaisahan ng supremong nilalang ang bumibigkis ng lahat ng salik na naghihiwalay sa aking magkaiba kong paniniwala. May pangalan mang Buddha ang isa at Yahweh ang isa pa, komprotableng taguri lang ang mga ito, sapagkat sa katotohanan, iisa lamang sila. Iisa pa rin ang nagdadala ng kaliwanagan o ng kaligtasan, sapagkat kung susuriin, kapwa pag-aalis sa kadiliman ang kahulugan ng kanilang ultimong kapangyarihan. Maaari pa ngang kaya may iba-iba siyang pangalan, dahil ayaw talaga niyang mabansagan. Hindi nga ba at sa Bibliya, nang tanungin ni Moses ang Diyos sa anyong nagliliyab na puno kung ano ang pangalan nito, sinagot siya ng “I am who I am”? Hindi kung ano ang natitipong pagkakaiba-iba ang pinapangalanan ngunit ang proseso ng kaganapan ng pagprepresensyang ito, kaya nga mas mahalaga ang pag-iral ng iisang diyos kaysa maraming pangalan ng diyos.
Samakatuwid, kaya hanggang ngayon ay hindi isa lamang ang hinahawakan kong paniniwala, sapagkat wala akong nakikitang dahilang pagtambisin ang mga pangunahing pundasyong nagpapanatili sa kanila bilang mga relihiyon. Nagagawa kong maniwala sa ganitong supremong nilalang sa Budismo gayundin sa Katolisismo dahil natuklasan kong pangalan lang ang nagkaiba ngunit iisa lang din ang tinatawag na diyos na siyang nagbibigay-liwanag at kaligtasan. Kung sa tingin ng iba, maselan ang ganitong pagkakaroon ng dalawang relihiyon, bilang isang tagaloob, masasabi kong may bentahe ang ganito sapagkat nakikilala ko ang supremong nilalang sa magkaibang anyo at napatotohanan kong mapag-iisa kahit ang magkakaiba.

hiwaga ng isang baliw: isang pagmumuni

Sa simbahan ko siya madalas nakikita, ang baliw na iyon. Tulad ng ibang taong grasa, madungis siya, buhaghag ang buhok, patpatin. Ngunit hindi gaya ng ibang taong grasang tahimik lamang habang nagkakalkal ng basura para sa tira-tirang pagkain o binubugaw ang mga insektong nagpipiyesta sa nanlilimahid na mga sugat, walang tigil ang kanyang pagsasalita, tila walang sinasayang na panahon para maisiwalat ang lahat ng gusto niyang sabihin. Lalapit siya sa mga papasok sa simbahan at uusal ng yaon at yaon ding babala, at dahil walang kasiguruhang nadarama na matiwasay makipag-ugnay sa mga taong itinuturing na kulang sa pag-iisip, lalayo ang mga kinakausap, tutuloy sa pagsisimba, iiwan ang baliw sa kanyang paulit-ulit na monologo.
Halalan ang isyu sa telebisyon, diyaryo, paaralan, tsismisan ng mga katiwala sa bahay, pati pari sa kanyang homiliya, sumawsaw sa sagradong teritoryo ng pulitika. Umeskapo ako sa bahaging iyon, nagpasyang magpahinga sa loob ng kotse, ngunit naagaw ang atensyon ko ng karibal ng pari sa labas ng simbahan, ang nagsesermon ding baliw. Naulinigan kong babala niya, “Malapit nang magunaw ang mundo. Magsipagbalik-loob na kayo sa Panginoon. Bilang na ang mga araw bago ipadala ang mga salot, ang ulan ng apoy, ang sugo ng Diyos na hahatol sa oras ng Paghuhukom!” Sa mga sumunod na napakinggan ko, may kaunting pagkakaiba sa mga salita subalit iyon at iyon din ang paulit-ulit na tema ng kanyang balita: na dapat magsipagsisi na ang mga tao dahil huhusgahan na tayo ng Maylalang. Malaman ang kanyang pananalita, ngunit walang sumeseryoso sa kanya lalo na sa nakakatakot na pangyayari sa hinaharap na sinasabi niya.
Tao siyang nakakabigkas, gaya ko, gaya ng paring namumulitika sa kanyang sermon, gaya ng mga pulitikong maya’t maya kong napapakinggang nakikiusap iboto para tuparin ang pangarap ko, ipaglaban ang demokrasya, gawing magara ang buhay, makapagtrabaho laban sa nakaupo. Sa pagsasalita niya, ipinapahayag niya ang kanyang sarili, ang kanyang nalalaman tungkol sa mundo. Nagsisilbi siyang tagapagsalita ng mga rebelasyon, ng nasusulat na mga hulang sasapitin ng sangkatauhan sa takdang panahon. Ngunit dahil sa kanyang hitsurang gusgusin, sa kanyang hindi nagbabago—makulit—na pahayag, hinusgahan siya ng madla bilang kulang-kulang sa pag-iisip, hindi dapat pagtuunan ng pansin, hindi dapat pakinggan.
Kung hindi pa ako nakinig sa kanya, hindi ko matutuklasang may saysay ang inihahatag niyang punto. Ilang milenyo na ang lumipas mula nang bigyang-kahulugan ng mga propeta ang mangyayari sa Apokalipsis, ang pagtutuos ng mga ginawa ng tao, ang paniningil sa mga pagkakasala, ang kapalarang naghihintay sa sangkatauhan sa Pangalawang Pagdating ng Panginoon, at heto, umaalingawngaw sa patyo ng simbahan ang boses ng umano’y baliw, isinasaad ang parehong propesiya. Makikita rin daw ang mga gaya niya, nakabihis nga lamang nang maayos, tumatayo sa gitna ng paglalakbay sa bus, pumupuwesto sa mga palengke, parke at iba pang matataong lugar, nagsasalita ng kinabisa nilang balitang tinipon pa ng mga propeta noong unang panahon. Mas mapalad pa sila kaysa sa baliw, nililimusan kasi sila ng barya, subalit sawimpalad sila kapwa, dahil hindi alintana kahit magsalita nang magsalita.
Dinarayo ko sampu ng sambayanang Katoliko ang simbahan para pakinggan ang sasabihin ng pari. Inaasahan naming hinugot niya mula sa Bibliya ang kanyang sermon upang mailapat namin sa araw-araw na pamumuhay, pumili siya ng madaling maunawaang mga salitang kakatawan sa kaisipang matalinghaga ng Diyos. Ngunit sa wakas, gaya ng pagdadaldal ng mga kandidatong sa isang banda ay nagbabantang susugpuin ang katiwalian at sa kabilang banda ay ipinagsisigawan ang dayaan sa bilangan ng boto, kalat-kalat ang tinatalakay na mga usaping pulitikal sa homiliya, nakakaumay dinggin. At ito nga ang naglapit sa akin sa kanya, sa baliw na hindi pinapansin ang presensya. Hindi man sadya, namangha akong may mabigat na hiwatig ang kanyang paalaala. Nag-iiba-iba ang gamit niyang mga salita, ngunit umuuwi sa isang sentrong kaisipan ang sinasabi niya: ang tadhana ng tao pagdating ng itinaning na oras.
Hindi ko mawari kung saan niya natutunan ang mga bagay na iyon, dahil wala akong kilalang tao, kabilang na ang sarili ko (hanggang ngayon), na sumeryoso sa mga baliw. Pasubali ko at mas malamang ganoon din ang iba, masyado akong abala para gawing seryosohin ang baliw, maraming dapat aralin, may pamilyang dapat asikasuhin, may negosyong hindi dapat pabayaan, may sariling buhay na aring aturgahin. Ngayong may pagkakataon ako kahit sandali na iwan ang mga kalat ng aking sarili, natuon ang atensyon ko sa kanya. Bukal ng katotohanan ang Bibliya ayon sa popular na pananaw, at ilan sa mga katotohanang ito, binibigkas ngayon ng baliw. Natutunan niya ito kung saan—ninasa niyang malaman?—maaaring dito mismo sa simbahang pinananahanan niya, kung kailan maliwanag pa ang kanyang pag-iisip, kung ituturing ko mang nagdilim na ito dahil nga baliw umano siya. Ngunit maliban na sa hitsura niyang hindi kaaya-aya sa panigin, ipikit ko lamang ang aking mga mata, mula sa taong may rasyunal na pag-uunawa ang namumutawing mga salita sa bibig niya: lohikal (dapat magsisi upang maisalba, makasalanan ang mundo kaya gugunawin), organisado (may sistema ng pag-uulit), maliwanag (dinadala ako sa kaunawaan gamit ang wikang naiintindihan ko at ng iba, sabihin mang hindi talagang iniintindi ng iba ang baliw ni ang sinasabi niya).
Mula sa kotseng kinaroroonan ko, hindi ko na kailangang lapitan pa siya para mapakinggan ang propesiyang ibinabalita niya sa nagsisiiwas na mga tao. Sa layo ko sa kanya (o lapit, sapagkat nakaparke ang sasakyan ng kulang dalawang metro lamang mula sa kinalulugaran niya), pinaalalahanan na naman niya ang publiko ang halaga ng pagyakap muli sa Diyos, upang paraiso at hindi impyerno ang kahantungan ng mga kaluluwa. Hindi siya nagdudunung-dunungan ‘di tulad ng ibang mapagpanggap sa kontemporanyong panahon; sa halip, sa pakikibahagi ko sa ginagawa niyang pagsisiwalat ng totoo, nagkakaroon ng kaisahan sa aking sarili sa dunong kong nagigising ng kanyang mahalagang tagubilin. Bukod sa pagkakaunawang mas kulang sa pag-iisip ang ilang tao kaysa sa baliw, naliwanagan akong merong esensya ang sinasabi ng kahit sa mga tinuturingan baliw gaya niya. Dahil pinakinggan ko siya, pinagtuunan ng pansin, sineryoso, kaya nga nagkaroon ako ng kaliwanagan. Ang katotohanang nakatakda para sa sangkatauhan na dahil sa kaabalahan ay muntik ko nang tuluyang makaligtaan, pagsasatinig ng isang baliw ang aagapay sa akin para muli kong matuklasan. Sa pakikinig sa pagmemeron ng isang baliw, natulungang mapalaya ako mula sa kadiliman.

sina kikay at ang mga bading sa mga kuko ng amerika: ang mga isyu ng pambansang identidad at kasarian sa "ulitan…maiba taya!"

Postkolonyal ang pambansang identidad ni Kikay (Mariel Dionisio) sa dulang New Yorker in Tondo gayundin naman sa mga baklang tauhan ng The Commonwealth of Virginia. Lamang, magkaiba ang kinakatawang paghahanap sa mga pagkakakilanlang ito dahil natatali sa kasariang pambabae ang kay Kikay samantalang sa kasariang pambakla ang kina Mother (Allan Forte) at kanyang mga ampon sa apartment.
Sa unang dula, nandayuhan si Kikay, isang magpuputong taga-Tondo, sa Amerika upang mag-aral ng agham sa pagpapaganda. Samantalang natatali sa pagkakakilanlang siga ang tindera gaya ng marami sa kanilang lugar, nabago ito nang manirahan siya nang sampung buwan sa New York: naging pino ito sa pananalita, pananamit at pamumuhay bukod sa naging Inglesera, moderno at mapanggiba ng tradisyon—mga katangiang Amerikano na inari niya o inari siya. Dahil sa kolonisasyong ito, hindi na lantay na katutubong Filipino ang dating si Kikay; naging kolonyal na siya nang magpalit ng pangalang Francesca. Hindi tulad ng pagpapahalaga niya sa “old tree in New York” ang dating pagpapahalaga niya sa punong manggang nakatirik sa kanyang bakuran; estranghero na para sa kanya ang mga kababata at ang kinalakhang lugar sapagkat pakiramdam niya, buong buhay na siyang mamamayan ng New York. Kundi pa sa pakikipag-agawan niya sa pag-ibig sa dating kasintahang si Tony (James Jumalon) laban sa kababatang si Nena (Barbie Salvador), hindi pa iwawaksi ni Francesca ang kontaminasyong kolonyal sa kanyang identidad daan para lumahok siya sa proseso ng postkolonyalismo o kalagayan habang/matapos ang pagiging aliping mamamayan. Sa pagbabalik niya bilang Kikay, pinili niyang salitain muli ang katutubong Filipino kaysa sa natutunang Ingles, kahit na may panaka-nakang kolokyal sa pananalita niya at nakasuot pa rin sa kanya ang mga kulay na makikita sa bandila ng Amerika.
Sa ikalawang dula, nandayuhan din sina Mother sampu ng kanyang mga kapwa baklang sina Allan (JJ Garcia), Wilfred (Jethro Tenorio), Pol (Edgie Guevarra), Bhoy (Lei Ramos), at Jerry (Ariel Diccion) sa Amerika upang maghanapbuhay kahit na sa estadong tinitirhan nila, sa Virginia, walang legal na proteksyon para sa diskriminasyong base sa kasarian. Dahil sa pagkakahugot nila sa bansang tinubuan at pagkakalipat sa ibayong lupain, hindi naiwasan ng mga bakla ang impluwensiya ng Amerika sa kanilang katutubong identidad: gumagamit sila ng wikang Ingles at kaiba sa pangangaluluwa sa Pilipinas ang costume-theme na pagdiriwang nila ng tradisyong Halloween. Sa kabila naman ng kolonisasyong ito ng Amerika sa kanila, bisa ng postkolonyalismo ang nagtulak kay Mother upang bumuo ng maliit na pamayanang Filipino sa pamamagitan ng kanyang pagpapatuloy sa mga bakla sa kanyang apartment at ang nagtulak sa kanilang lahat upang makapagsalita pa rin ng katutubong wika, mag-astang prekolonyal na babaylan sa kanya-kanyang Vietnamese costumes at manatiling nagkakaisa sa gitna ng pagkakaiba-iba bunsod ng laitan, pagtataksil at agawan ng eksena.
May magkaibang bisa ang karanasang diaspora bilang salik sa nabubuong pambansang identidad ng mga tauhan sa parehong dula. Sa pag-alis ni Kikay patungong Amerika bunsod ng pangangailangang propesyunal (at—hindi malayo—pinansiyal), madali siyang humalo sa madlang Amerikano at na-Americanize sapagkat wala namang nababanggit sa New Yorker in Tondo na may kapwa Filipino siyang nakasalamuha para sana buklurin ang kanilang pagkakakilanlang Filipino. Ang Amerikanisasyong ito rin ang nang-akit kay Kikay para ampunin ang modernong pamumuhay sa Amerika at hayaang masakop ng dayuhang kultura ang pag-ibig niyang maglalangoy sa kanal ng Tondo, makalaro ang kasintahan, si Nena at isa ang nakatuluyan ni Nenang si Totoy (Kalil Almonte), at magmano sa amang si Mang Atong (Mike Cuepo). Samakatuwid, dahil sa mas matibay na ispirituwal na ugnayan ni Francesca sa Amerika kaysa sa iniwang Pilipinas, naging kolonyal—hybrid ngunit mas Amerikano kaysa Filipino—ang kanyang pambansang identidad bago nabuo ang postkolonyal niyang pagkakakilanlan dulot ng mga pangyayari pagkauwi sa Tondo.
Matindi ang bisa ng diaspora sa The Commonwealth of Virginia sapagkat ang dayuhang pamayanang Filipino sa apartment ni Mother ang siyang kahulugan ng etnikong grupong nakatali sa kaisahang pagkakakilanlang Filipino. Nasakop man sila sa ilang kultural na bagay bunga ng paghahanapbuhay sa Amerika, mahalaga ang Pilipinas dahil dito sila “nagdalaga” at inugatan ng kanilang pambaklang pagkakakilanlan. Kaya nga sa kanilang maliit na pamayanan, masasalamin ang Filipinong kabaklaang nakikita rin sa Pilipinas gaya ng pagdadamit-babae (dahil pakiramdam ng bakla, may pusong babae siyang nakakulong sa katawang lalaki), swardspeak at paggamit ng katutubong wikang hitik sa mga idyomang nauugnay sa konteksto ng kabaklaan sa ating bansa. Kaya nga, postkolonyal ang pambansang identidad ng mga baklang tauhan dahil hindi sila lubusang nasakop ng dayuhang kultura bagkus, napanatili nila ang pagka-Filipinong bakla sa hamon ng kolonisasyong kultural at pangkasarian ng Amerika.
Panlalaking kasarian ang may higit na kapangyarihang magtakda at lumikha ng identidad sa New Yorker in Tondo. Mapapatunayan ito ng pagbabalik ng moderno at independenteng si Francesca sa pagiging Kikay una dahil sa lalaki, ang iniibig na si Totoy, at ikalawa, dahil sa nililimitahan ng kanyang sigang lipunan sa Tondo ang kanyang pambabaeng pagkakakilanlan. Oo nga at siga rin siya, pero sa pagyuko ng kanyang kolonisadong sarili sa atas ng kanyang machong lipunan—magpailalim sa lalaking kinakatawan ni Totoy—pumapayag siyang magkaroon ng pambabaeng pagkakakilanlan base sa mga arketipo ng isang babae, halimbawa ang pagsunod sa lalaki. Sa pagtatapos ng dula, pambabae ang nabuong identidad ni Kikay at pinili niya ito sapagkat kung mananatili siyang New Yorker sa Tondo, maaagaw ni Nena ang kasintahang si Totoy at hindi magtatagal, hindi magiging katangap-tanggap—magiging Other siya—ang liberal niyang pananamit, pananalita at pamumuhay sa Tondo.
Samantala, pambaklang kasarian ang may higit na kapangyarihang magtakda at lumikha ng identidad sa The Commonwealth of Virginia. Sa pusod ng dayuhang lipunang kumikilala sa panlalaking identidad base sa pagsunod sa patriyarka, nagawang maging subersibo ng mga bakla sa pamamagitan ng pagpapanatili ng kanilang kaibahan sa dominanteng panlalaking identidad. Sa halip na ariin nila ang pagkakakilanlang sumusunod sa tradisyunal na arektipong panlalaki gaya ng pagtataguyod ng pamilya bilang ama, pananakop at pagpigil sa mga nararamdaman, naghahanapbuhay sila para sa kanilang sarili (o para sa pamilya ngunit hindi bilang ama), nananakop ngunit sa puntong homoseksuwal naman, at emosyonal sila, patunay ng kanilang pagbabangayang talakan at malditahan sa halip na suntukan. Dahil dito, pinatunayan ng mga baklang tauhan sa The Commonwealth of Virginia ang kanilang pambaklang pambansang identidad na napagtagumpayan nilang ipakita dahil sa harap ng posibleng pagpapahirap sa mga alternatibong kasarian sa estado ng Virginia, pinangatawanan nila ang pagiging baklang Filipino sa isip, sa salita, at sa gawa.
Other si Kikay sa New Yorker in Tondo at Other din ang mga bakla sa The Commonwealth of Virginia sa bisa ng subordinasyon o pag-eetsa-puwera sa kanila sa kinabibilangang lipunan. Oo nga at umiwas si Francesca sa pagiging kolonyal na Other kaya nagbalik-loob siya sa kasintahang lalaki, ngunit babae siya kaya pambabaeng pagkakakilanlan lamang na nauugnay sa tradisyunal na mga papel—pagiging mabuting ina o asawa, mahinhing kasintahan, anak na maalam sa gawaing bahay—ang bagay sa kanya. Sa isang machong lipunang katulad ng Tondo (at Pilipinas sa kabuuan), Other si Kikay sapagkat limitado pa rin ng mga tradisyunal na gawain ang pagkakakilanlan ng pagkababae niya at hindi lalagpas iyon sa larangan ng karera, katalinuhan at pananakop na mga katangian ng palsong ideyolohiya ng patriyarka.
Other din sina Mother at ang mga ampon niya dahil sa kulturang dinodominahan ng mga lalaki, itinatrato silang mga bakla na kulang sa pagkakalalaki dahil hindi isinasagawa ang mga tradisyunal na papel ng lalaki sa lipunan gaya nga ng pagiging amang tagatustos, mapanakop at walang emosyon. Isa pa, dahil sa pagkahumaling nila sa kapwa lalaki, nabibigo silang kilalanin ang sarili sa iba pati na kanilang pagnanasa. Sa pagtuturing na positibo at neutral ang mga lalaki, negatibo at binibigyang-kahulugan ng limitadong basehan ang lahat ng hindi lalaki—samakatuwid, mga babae at binabae, gaya nina Mother at ang mga baklang Filipino sa Komonwelt ng Virginia.

hindi tao, hindi hayop: teknolohismo at dehumanisasyon sa "sa ngalan ng anak"

Bilang isang modernong genre ng panitikan, maraming katangian ng modernismo ang makikita sa banghay at tema ng “Sa Ngalan ng Anak,” dula ni Arthur Miller na isinalin sa Filipino ni Jerry Respeto at idinirehe ni Amiel Leonarda sa produksyon ng Dulaang Unibersidad ng Pilipinas.
Sinulat noong 1947, moderno ang dula dahil sa makabago ang mga tagpuan (katatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, sa bakuran ng isang modernong bahay), mga kaayusan ng tauhan (Amerikana, bestida), pati pananalita at pinag-uusapan nila (makina, eroplano, taxi). Kaya nga, madaling makita ang mga katangiang urbanismo, teknolohismo, erotisismo, eksperimentalismo, antinomialismo at dehumanisasyon dito. Sa papel na ito, gusto kong talakayin ang mga modernismong teknolohismo at dehumanisasyon dahil litaw na litaw ang mga ito sa “Sa Ngalan ng Anak.”
Paggamit ng teknolohiya para sa sarili nitong kapakanan ang ibig sabihin ng teknolohismo. Mentalidad ito ng pagdomina, paggamit at pagsasamantala ng teknolohiya sa palawak nang palawak na sukat. Isa itong desisyon para dumepende sa teknolohiya para sa paggamit ng teknolohiya, para gawing makina at kuryente ang hindi gumagalaw na mga bagay at para gawing kagamitang pantao ang mga elemento ng mundo. Sa kahulugan ng teknolohismo, makikita kung paanong sinasamantala ang mga biyaya ng mundo upang bigyang-buhay ang teknolohiya, sa kapakinabangan ng tao lalo na sa teknolohiya ngunit sa pagsasakripisyo ng daigdig mismo. Dahil hindi balanse ang nangyayaring proseso ng paggamit, hindi maiiwasan ang sakuna at panganib na epekto ng teknolohismo.
Ganitong-ganito ang pagsasamantala sa teknolohiya na makikita sa dula. Dahil dumedepende sa teknolohiyang eroplano ang bansang Amerika sa kanyang pakikipaglaban sa Ikalaang Digmaang Pandaigdig, kinailangan nito ng tuluy-tuloy na sustento ng eroplano para gamitin ng militar sa paghahatid ng rasyon ng mga sundalo, mga armas, mga pagkain at mga gamot. Suliranin man ito ng bayan, pagkakataon naman ito para sa tauhang si Joe Keller at sa nakulong na kapitbahay na si Steve Deever na kumita sa pamamagitan ng pagsustento ng pangangailangang ito. Naglabas ang pabrika ni Joe ng mga baha-bahagi ng eroplanong pandigma hanggang sa maubos na ang matitinong makinarya. Nangailangan pa rin ang Amerika ng suplay kaya pati depektibong parte, kinumpuni na rin ni Steve at ibinigay kahit wala ang presensya ng nagpahintulot naming si Joe. Nagdulot ng sakuna ang pagsasamantalang ito sa teknolohiya dahil isa-isa, nangalaglag sa himpapawid ang mga eroplanong kinabitan ng mga sirang makina kasama ang mga Amerikanong pilotong sakay ng mga ito. Dumepende sina Steve at Joe sa teknolohiya sa pag-aayos ng mga may lamat na makinarya at kumita mula rito pero maraming buhay ang naisakripisyo dahil hindi talaga nilang naasahan ang teknolohiya para magawa ng mga makina ang tungkulin sa pinagkinabitang eroplano. Hindi lamang inisyal ang masamang epekto ng ganito sapagkat nang akuin lahat ni Steve ang kasalanan nila ni Joe, nasira ang buhay ng pamilya Deever dahil sa amang nakulong at mistulang naulila at kawawang magkapatid na sina George at Ann. Samantala, nakaligtas sa asunto si Joe at umunlad pa ang pabrikang ipapamana niya sa anak na si Chris.
Inanak ng teknolohiya ang isa sa masasamang dulot ng modernong panahon, ang dehumanisasyon, at ito ang naganap naman sa yumamang si Joe.
Maraming mukha ang dehumanisasyon, at isa rito ang proseso ng pagtatanggal ng ng mga katangiang pantao gaya ng pagtangging may pagkakakilanlan at halaga ang tao. Maaari ring proseso ito ng pagpapakita ng kakulangan o kababaan ng iba ng paninisi, paninirang-puri, istiryutipo ng mga pangkat-etniko at diskriminasyong panlahi. Puwede rin itong pag-aalis ng awa sa mga taong itinuturing na kalaban. Naipakita ni Joe ang lahat ng ito.
Tinanggalan ni Joe ng katangiang pantao ang mga Amerikanong piloto nang hayaan niyang maibenta ang mga depektibong makina na ikinabit sa sasakyang eroplano ng mga ito. Sa halip na pahalagahan ang mga buhay ng mga pilotong maipapahamak ng mga sirang makinarya, mas inisip ni Joe na kikita pa siyang lalo mula sa mga ito. Para ring manikang de-susi—hindi tao—ang asawang si Kate dahil nawalan ito ng katangiang pantaong kumilala ng katotohanang patay na talaga ang anak kung para lang ayunan ang ilusyon ni Joe na hindi napatay si Larry ng sariling amang mamamatay-tao. Dahil hinayaan ni Joe na akuin ni Steve ang kasalanan ng pagbebenta ng nakamatay na mga depektibong makina, tinanggalan din niya ng halagang pantao si Steve dahil para sa kanya, si Steve naman talaga ang may kasalanan, na wala naman siyang malay na babagsak ang mga eroplanong kinabitan ng may lamat na bahagi. Dito na pumasok ang ikalawang kahulugan ng dehumanisasyon, sapagkat sinisisi ni Joe si Steve na nakulong ito sa sarili nitong kasalanan. Para namang robot—hindi tao—si Steve na umayon na lang sa sentensya ng hukuman kahit dalawa sila ni Joe sa pagkakasala. Kakulangan ni Steve ang nakamatay na desisyong magbenta ng sirang parte at ang pagkakakulong niya, para kay Joe. Kung hindi gagawin ni Joe ang paninising ito, hindi lamang siya makukulong kundi maaamin niya sa sariling siya ang nakapatay sa sundalong anak na si Larry. Kaya nga papasok dito ang ikatlong ibig sabihin ng dehumanisasyon, ang pag-aalis ng awa sa itinuturing na ugat ng kaguluhan, si Steve. Hindi kinaawaan ni Joe si Steve kahit nabulok na ito ng ilang taon sa piitan dahil kung maaawa siya, sarili niyang preserbasyon ang mapapariwara.
Subalit biktima ng dehumanisasyon mismong si Joe. Sa napasamang pagpupursigi niya ng American Dream, tinanggalan niya ang sarili ng mga pantaong katangian. Ayaw niyang sapitin ng anak na si Chris ang kahirapan niya noong panahon ng Depression kaya kahit hindi nakapag-aral, nagsikap siyang magtayo ng pabrikang ipapamana niya kay Chris matapos itong umunlad. Sa paghahangad niyang magkapera, naging sanhi siya ng kamatayan ng mga piloto ngunit sa mas malaking bahagi ng dula, nagpakamanhid siya upang mawalan ng emosyon—isang dehumanisasyon—at huwag aminin ang sa dulo’y napagtanto niya: pinatay niya ang lahat niyang anak. Para sa materyal na bagay, hindi inalintana ni Joe kung mapatay niya si Larry pati na ang iba pang piloto, kaya nga sa bugso ng damdaming galit ni Chris, nasabi niya sa amang daig pa ito ng mga hayop—isa uling pagtanggal ng pagkatao—sapagkat hindi magagawa ng mga hayop na patayin ang kanilang mga anak samantalang nagawa ito ni Joe. Natupad man ang kanyang American Dream, natanggalan naman siya nmg pagkatao dahil wala na siyang pantaong kakayanang pagdesisyunan kung alin ang tama at mali, at naging walang puso siya nang mas mahalagahin ang salapi kaysa sa mas mabigat na obligasyon niyang pag-aala-ala sa mga anak ng bayan.
Sa mga hindi kabutihang epektong ito ng modernismo, makikitang hindi lubusang natupad ng modernismo ang pangakong pagaanin ang buhay mula sa nakasanayang tradisyon ng buhay sa lipunan. Sa halip na bigyang ginhawa ang buhay ng tao, nasalamin sa dula ang dalawa sa masasamang bunga nito. Inabuso ang teknolohiya hanggang may nagbuwis na ng maraming buhay. Dagdag pa, naalisan ng mga katangiang pantao ang maraming tauhan para sa, halimbawa sa dula, materyal na bagay. Sa pagpapakitang ito ng mga kahinaan at limitasyon ng modernismo, ipinapahiwatig sa akin at sa mga kasama kong nanood na hindi mapapalitan ng teknolohiya ang Diyos sa kagalingan, kaya hindi ito kinakailangang buong-tiwalang panampalatayaan. Lalong hindi Diyos ang teknolohiya sa usaping pagkatao, dahil lumilikha ng Diyos ang tao samantalang kumikitil ng buhay ng tao at nangwawasak ng pagkatao ang teknolohiya.

lakbay-diwa: ang salik ng kagila-gilalas sa "sayaw sa apoy"

Usung-uso ngayon ang pagsasalin sa pormang pantelebisyon ng mga nobelang isinerye sa mga magasin at komiks. Sa kasalukuyan, palabas sa ABS-CBN Channel 2 ang Hiram na Mukha na sinulat ni Pablo S. Gomez at Pedro Penduko ni Francisco Coching. Kasunod ng pagtatapos ng Captain Barbell at Bakekang, ipapalabas sa GMA Channel 7 ang Impostora. Dalawang magkatambis na bagay ang mahihinuha sa penomenang ito: sa isang banda, nauubusan na ng orihinal na kaisipan ang mga manunulat pantelebisyon kaya nagre-recycle na lamang sila ng mga istorya ngunit sa kabilang banda, nagtitiwala ang mga prodyuser sa telebisyon na tatangkilikin ng madlang manonood ang dating minahal na mga kuwento sa mga pahina ng komiks at magasin.
Sumasabay ang pantelebisyong pagbuhay sa mga serye sa pagsisikap nina Komiks King Carlo Caparas at ng pamahalaang buhayin ang naghihingalong industriya ng komiks. Nataon pang tagumpay ang pagsasalin sa teatro at pelikula ng grapikong nobelang Ang Mga Kagila-Gilalas na Pakikipagsapalaran ni Zsa Zsa Zaturnnah ni Carlo Vergara, kaya nga kaabang-abang ang mga susunod na kaganapang may kaugnayan sa mga serye dahil makikita kung maibabalik sa komiks ang luwalhati ng tungkuling palaganapin ang kulturang popular at wikang Filipino. Naungusan na kasi ng Internet, manga, anime at cartoons ang komiks bilang midyum ng pagpapakalat ng kulturang popular, at sa pagmamando ng Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo na gamitin ang Ingles lamang bilang midyum ng pagtuturo sa paaralan, saang kangkungan pupulutin ang mga magasing nasusulat sa Filipino kung mas papaborang ipakonsumo sa madla ang nasusulat sa Ingles?
Sa gitna ng ganitong kaligiran sumapit ang seryeng nobelang Sayaw sa Apoy sa panulat ni Lualhati Bautista. Nalatahala sa magasing Liwayway mula Hulyo 1, 1991 hanggang Setyembre 1992, animnapu’t walong yugto ang pagkakahati ng nobelang patungkol sa misteryosong pagkatao ng asawa ni Susan, ang psychic specialist na si Dr. Ramiro Abella. Nakasanayan na ng mga mambabasa ang pagkukuwento ni Bautista ng mga nobelang sosyo-pulitikal gaya ng Dekada ’70 at ng ‘Gapo, subalit may nabanggit mang ganoong tema sa Sayaw sa Apoy, minoryang isyu lamang ito kumpara sa mystery-thriller na namayani sa buong nobela.
Matagal na ang relasyong Bautista-Liwayway dahil bata pa ang premyadong manunulat, nagbabasa na siya ng Liwayway kung saan humulma siya ng unang modelo ng pagsusulat sa mga mahuhusay na manunulat ng pinakamatanda at pinakakalat na lingguhang lathalain sa bansa sa kasalukuyan. Sa paghanga niya sa wika ng mga ito at sa kakayanan nilang magkuwento nang epektibo, napangasawa niya ang isa sa mga ito. Noong ngang kalagitnaan ng 1991 hanggang Setyembre ng sumunod na taon, bumulaga sa madlang mambabasa ang kakaibang kuwentong niyang may impluwensiya man din ng magic realism.
Maaaring ikunsidera si Bautista bilang social realist o feminist sa bisa ng mga ‘di-malilimutang kuwentong Bulaklak ng City Jail; Bata, Bata, Paano Ka Ginawa?; Tatlong Kuwento ng Buhay ni Juan Candelabra at iba pa, ngunit kumpletong pagliko sa mga popular niyang akda ang mga elementong mahimala na nakahabi sa pang-araw-araw na pamumuhay na mababasa sa Sayaw sa Apoy. Masasabing pag-eksperimento ito ni Bautista sa namamayagpag pa ring la maravelloso real ng mga Latinong sina Gabriel Garcia Marquez, Jorge Luis Borges, Isabel Allende at Mario Vargas Llosa. Bakit hindi, kung mamimina ni Bautista ang karanasang Filipino na mayaman sa mga pangyayaring kagila-gilalas dahil sa katutubong klima at kultura? Hindi man angking sarili ni Bautista ang larangang ito, nagpakita naman siya ng karakteristikong kahusayan sa pagkukuwento bukod sa respetadong pananaliksik upang iakma sa kalagayan ng kuwento ang misteryong bumabalot kay Dr. Ramiro.
Sa inisyal pa lang na pagkatagpo ni Susan kay Dr. Abella, nagkainteres na agad ang babae rito dahil sa inaakalang interes din sa kanya bunsod ng pagkakayakag patungo sa entabladong pinaglelektyuran ng “Inner Mind.” Sa isang babaeng insecure na kagaya ni Susan, ideyal ang mala-Tatay na aura ng espesyalista. Idagdag pa na eksentriko ang pintor na kasintahan ng dalaga kaya hindi niya naiwasang sumayaw sa apoy o sa madaling sabi, pagtutulak sa sarili sa kapahamakan.
Dahil sa mga pangyayaring hindi madaling maipaliwanag gaya ng pagkaalam ni Dr. Abella o Ram sa panaginip ni Susan, lalong nababato-balani ang dalaga sa guwapong biyudo. Sa pakikipagkalas niya sa madalas nang makaaway na si Ryan, nakalimot si Susan at nabuntis ni Ram. Bago pa man sila naging mag-asawa ni Ram hanggang sa magpakasal na sila, lalong lumalalim ang hiwagang kaakibat ng lalaki.
Nakakalat sa serye na parang pangkaraniwang pangyayari lamang ang mga elemento ng kamangha-mangha: tamang pagbabasa ng isip, paniniwala sa mga supernatural, out-of-body experience, bukod pa sa iba. Sa mga unang yugto pa lamang, makikitang hinuhulaan ni Dr. Abella nang wasto ang lahat ng numero, kulay at pangalang isaisip ng dalaga. Bukod dito, hindi miminsang ipinakitang may supernatural na kapangyarihan si Ram lalo na sa pagkamatay ng nakagalit na biyenang lalaki, sa pagkamatay ni Eugen, o sa biglang paglakas ng hangin at pagkamatay ng ilaw. Ilang beses ding nagkaeksena ang Doktor na naglalakbay ang kaluluwa sa labas ng katawan, o ang tinatawag na astral travel. Oo at mahirap paniwalaang nangyayari sa tunay na buhay ang mga kaganapang ito, ngunit isang lehitimong pulitika ang magic realism para hamunin ang modernismo at kolonyalismong ipinapalaganap ng Kanluran. Hindi dahil labas sa siyentipikong pagpapaliwanag ang mga kagila-gilalas na elemento sa nobela, hindi na ito maaaring mangyari. Kanluran lamang ang nagtakdang gamitin ang agham bilang lehitimong sukatan ng katotohanan. Sa mga premoderno at ‘di-modernong mga bayan gaya ng Pilipinas, may mga pangyayaring hindi malubos-maipaliwanag ng siyensiya: babaeng nanganak ng pugita, manananggal na bumibiktima ng mga sanggol sa sinapupunan, o, sa kaso ng serye, ang pagbabasa at pagkontrol ni Ram sa isip ng asawa at ibang tao. Sa mga ganitong lugar pa rin sa labas ng modernong Kanluran nagmumula ang magic realism kung para lang tanggaping lehitimo ang karanasan ng sinasakop na Other kung paanong lehitimo ang karanasan ng mananakop. Samakatuwid, kung gumagaling man sa pamamagitan ng faith healing o albularyo ang hindi magamot ng medisinang Kanluranin, hindi dapat balewalain ng Kanluran ito dahil lamang kolonya ang pinanggalingan ng faith healer o albularyo. Postkolonyal ang magic realism sa bisa ng pagtalakay sa halu-halong mga pagkakakilanlan, halimbawa na si Dr. Abella at ang kanyang kaalaman: hindi siya gradwadong doktor ngunit espesyalista naman siya kaya doctor pa rin at milagroso man ang pinaggagagawa niya, pinangangatwiranan ng agham ang presensya ng ganitong mga kaganapan.
Kung huhubaran sa mahika ang serye at babasahin ito sa isang sosyal na pananaw, labanan sa kapangyarihan ang puno’t dulo ng lahat. Makalalaking identidad ang kinikilala at tinatanggap sa loob ng teksto, at pinakalitaw na rito ang kapangyarihan ni Ram na bumasa at kumontrol ng isip, kapangyarihang pumatay nang gamit lamang ang isip, at kapangyarihang sakupin ang asawa mula sa katawan nito hanggang sa damdamin at isipan. Samantalang tinutuklas pa lamang ni Susan ang kanyang sariling kapangyarihang kaugnay ng isip, hindi ito ang tradisyunal na papel ng arketipal na babae sa lipunan: sapat na sa kanya ang magbuntis at maging asawa. Ang nakapailalim na tagisan ng kapangyarihan sa pagitan ng mag-asawa ang dahilan kung bakit may pagtatatwa, panlalamig sa pakikitungo at balak na masama si Ram kay Susan. Sa huli, si Susan sa halip na baril ni Ryan ang nakapatay kay Ram, kaya nga kumakatawan ang eksenang pagkakapatay ni Susan kay Ramiro ng pagkatalo ng kapangyarihang lalaki laban sa kapangyarihang babae. Dito pumasok ang isa sa mga pulitika ni Bautista, ang pemenismo. Pinagtagumpay niya ang babae upang makilala nito ang sarili niyang kakayanan at pinatay ang lalaki upang sirain na ang panlipunang konstruksyon na lalaki ang mas nakalalamang na kasarian dahil mapalalaki o mapababae, may utak na maaaring gamitin sa diskarte, may lakas para gawin ito at may damdamin para maramdaman ang kahalagahan ng kalalabasan ng diskarte.
Naitala na rin noon pa ang minoryang isyu ng diaspora sapagkat may balak na umalis ang dating kasintahan ni Susan patungong Canada upang iwan na ang Maynilang walang kaunlarang maialok sa kanya. Masasalamin dito na pandarayuhan ang pinakamainam na sagot upang umasensong pang-ekonomiya. Sa pagtanggi niyang sumama sa bagong kasintahan sa Japan alang-alang sa delikadong buhay ni Susan, kinakatawan ni Ryan ang mga Filipinong handang magsakripisyo ng ambisyon at materyal na kaginhawaan kung para lang sa minamahal.
Dahil napanatili ni Bautista ang kanyang husay sa pagkukuwento kahit pa sa hindi niya gamay na larangan gaya, mairerekomendang basahin ang Sayaw sa Apoy na muling patunay ng kayang talento sa pagsusulat. Iminumungkahi rin na matuto sa pakikipaglaro sa kapahamakan dahil hindi nagbubunga ng maganda ang padalus-dalos na hatol, ang hindi lubusang pagkilala sa mga tao sa paligid at ang pagpasok sa mga masalimuot na kalagayan. Isang yaman ang mabasa ang kapana-panabik na seryeng Sayaw sa Apoy.